Theo đó, ngày 14-4, BHXH Việt Nam cho biết thực hiện ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình liên quan đến thông tin báo chí phản ánh việc nhiều đối tượng thu gom, mua bán sổ BHXH nhằm trục lợi tại tỉnh Bình Dương, ngày 13-4, BHXH Việt Nam đã ban hành 2 công văn về việc ngăn chặn trục lợi hưởng BHXH và lạm dụng chính sách BHXH của người lao động (NLĐ) gửi Bộ Lao động - Thương binh & Xã hội.

 Tại Công văn số 1164/BHXH-CSXH, BHXH Việt Nam đã chỉ đạo BHXH tỉnh, TP khẩn trương rà soát, nắm tình hình thu gom, mua bán sổ BHXH tại địa bàn quản lý theo phản ánh của báo chí; Thực hiện đúng quy định của chính sách pháp luật về BHXH, các quy trình nghiệp vụ và chỉ đạo của BHXH Việt Nam, trọng tâm thực hiện chặt chẽ các nội dung sau đây: 

Khi tiếp nhận hồ sơ đề nghị giải quyết hưởng BHXH một lần của NLĐ, phải kiểm soát các thông tin tại Đơn đề nghị, đối chiếu dữ liệu trên Hệ thống với thông tin trên sổ BHXH và Đơn đề nghị, đảm bảo các thông tin của người hưởng phải thống nhất; Kiểm tra tính pháp lý của Giấy ủy quyền hoặc Hợp đồng ủy quyền. 

Tại tỉnh Bình Dương các đối tượng đã lập trang Facebook mạo danh BHXH tỉnh Bình Dương để rao mua sổ BHXH

Khi xem xét giải quyết phải kiểm tra, đối chiếu đảm bảo đủ điều kiện giải quyết hưởng BHXH một lần theo quy định tại Điều 60 Luật BHXH, Điều 1 Nghị quyết số 93/2015/QH13 của Quốc hội và Điều 4 Thông tư số 56/2017/TT-BYT của Bộ Y tế. 

Khi trả kết quả giải quyết hưởng BHXH một lần phải kiểm tra, đối chiếu kỹ giấy tờ tùy thân của người nhận kết quả, đảm bảo trả hồ sơ, trả tiền đúng cho NLĐ hoặc người được ủy quyền hợp pháp; Tiến hành thẩm tra, thống kê những trường hợp một người được ủy quyền nhận BHXH một lần cho từ hai người trở lên, kiểm soát để phát hiện dấu hiệu trục lợi từ việc thu gom, mua bán sổ BHXH.

 Bên cạnh đó, BHXH các tỉnh, TP cần chủ động phối hợp với các cơ quan, ban, ngành tại địa phương tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật về BHXH để nâng cao nhận thức của NLĐ về quyền lợi hưởng chính sách an sinh xã hội. Đồng thời cảnh báo đến người dân, NLĐ để không bị lôi kéo xúi giục bán sổ BHXH và kịp thời phát hiện, tố giác các hành vi vi phạm. Báo cáo UBND tỉnh, TP chỉ đạo các cơ quan có thẩm quyền của địa phương phối hợp với BHXH tỉnh có biện pháp ngăn chặn kịp thời tình trạng thu gom, mua bán sổ BHXH nhằm trục lợi; điều tra, kết luận xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm điển hình.

BHXH các tỉnh, TP cần chủ động phối hợp với các cơ quan, ban, ngành tại địa phương tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật về BHXH để nâng cao nhận thức của NLĐ về quyền lợi hưởng chính sách an sinh xã hội

Theo quy định của pháp luật hiện hành, sổ BHXH được cấp và giao cho từng NLĐ giữ để theo dõi việc đóng, hưởng các chế độ BHXH và là cơ sở để giải quyết các chế độ BHXH, BH thất nghiệp. Việc mua bán, chuyển nhượng hoặc cầm cố, thế chấp sổ BHXH là các hành vi vi phạm pháp luật. 

Tuy nhiên, thời gian qua, tại một số tỉnh, thành phố có tình trạng đối tượng mạo danh cơ quan BHXH lập ra các trang Facebook, công khai số điện thoại để rao thu mua, thanh lý sổ BHXH trước thời hạn của NLĐ nhằm trục lợi.

 BHXH Việt Nam đã chỉ đạo BHXH các tỉnh, thành phố phối hợp chặt chẽ với các ngành chức năng, công an, lao động , công đoàn … cơ quan báo chí tại địa phương tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền đến đông đảo NLĐ và Nhân dân về các quy định của của pháp luật về BHXH; khuyến cáo NLĐ không thực hiện mua bán sổ BHXH, ký hợp đồng ủy quyền giải quyết hưởng chế độ BHXH một lần, hưởng trợ cấp thất nghiệp cho người khác nếu không có lý do chính đáng; phối hợp với cơ quan công an điều tra hành vi mạo danh tài khoản Facebook mang tên cơ quan BHXH của các đối tượng xấu để xử lý theo quy định của pháp luật BHXH hiện hành.

Để quản lý chặt chẽ việc quản lý sổ BHXH khi giải quyết các chế độ BHXH theo quy định của pháp luật, đảm bảo quyền lợi cho NLĐ, ngăn chặn tình trạng trên, BHXH Việt Nam đề nghị Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội thống nhất cho phép cơ quan BHXH các cấp tạm thời không nhận hồ sơ của NLĐ ủy quyền cho người khác nộp hồ sơ và nhận hộ tiền hưởng trợ cấp BHXH một lần, trừ trường hợp NLĐ bị ốm đau, tai nạn lao động không thể đến cơ quan BHXH (có Giấy xác nhận của cơ sở y tế về tình trạng sức khỏe của người ủy quyền) để tránh lạm dụng và việc mua bán lửa đảo đang diễn ra hàng ngày.

Đối tượng bị công an triệu tập làm rõ hành vi thu mua BHXH

Thiếu tướng Lê Minh Hạnh, Phó Cục trưởng Cục An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Bộ Công an khuyến cáo, NLĐ phải hiểu rõ giá trị của cuốn sổ BHXH đối với mỗi cá nhân, mỗi NLĐ; các hành vi mua bán sổ BHXH đều là các hành vi vi phạm pháp luật và sẽ bị xử lý nghiêm minh trước pháp luật.