Theo Luật BHXH 2014, đối tượng tham gia BHXH tự nguyện không bị khống chế trần tuổi. Cụ thể, nam từ đủ 60 tuổi trở lên, nữ từ đủ 55 tuổi trở lên đều được tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện. Trước đó, Luật BHXH năm 2006 quy định trần tuổi tham gia BHXH tự nguyện đến đủ 60 tuổi đối với nam, 55 tuổi đối với nữ (trừ trường hợp còn thiếu thời gian không quá 5 năm thì được tiếp tục đóng đến khi đủ 20 năm để được hưởng lương hưu). Luật BHXH 2014 cũng đã bổ sung linh hoạt các phương thức đóng (ngoài phương thức đóng hàng tháng, 3 tháng, 6 tháng hoặc 12 tháng một lần); đóng một lần cho nhiều năm về sau nhưng không quá 5 năm (60 tháng) một lần. Người tham gia BHXH tự nguyện cũng có thể đóng một lần cho những năm còn thiếu đối với người tham gia BHXH đã đủ điều kiện về tuổi để hưởng lương hưu theo quy định nhưng thời gian đóng BHXH còn thiếu không quá 10 năm (120 tháng) thì được đóng cho đủ 20 năm để hưởng lương hưu.

Người dân huyện Tuy Phước tham gia Hội nghị đối thoại chính sách BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình do Bảo hiểm xã hội tỉnh tổ chức

Tại huyện Tuy Phước, mặc dù công tác tuyên truyền các chính sách BHXH, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp được quan tâm, tăng cường với nhiều hình thức, tuy nhiên, hiện nay mới chỉ có 120 người tham gia BHXH tự nguyện. Trong đó, mức thu nhập hàng tháng do người tham gia lựa chọn  để đóng BHXH tự nguyện thấp nhất là 700.000 đồng và cao nhất là 7 triệu đồng.

Theo ông Trần Văn Thái, Giám đốc BHXH huyện Tuy Phước, cho biết: số người đã tham gia BHXH tự nguyện trên chỉ chiếm tỷ lệ rất thấp so với lực lượng lao động tự do thuộc diện tham gia BHXH tự nguyện ở trên địa bàn huyện và nguyên nhân của tình trạng trên là do nhận thức của đại đa số người dân về BHXH tự nguyện còn rất hạn chế, chưa thấy được lợi ích lâu dài do BHXH tự nguyện mang lại. Mặt khác, quyền lợi tham gia BHXH tự nguyện cũng chưa thực sự hấp dẫn, người tham gia BHXH tự nguyện chỉ được hưởng 2 chế độ hưu trí và tử tuất, còn các chế độ khác như ốm đau, thai sản, tai nạn lao đông, bệnh nghề nghiệp thì không được thụ hưởng.

Ngoài ra, một trong những rào cản gây khó khăn trong việc vận động người dân tham gia BHXH tự nguyện ở địa phương là mức đóng BHXH tự nguyện tuy linh hoạt nhưng vẫn còn cao đối với đại bộ phận người tham gia. Mức đóng BHXH tự nguyện hàng tháng tính bằng 22% mức thu nhập tháng do người tham gia lựa chọn. Mức thu nhập tháng thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn (hiện nay là 700.000 đồng), cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở (hiện nay là 27.800.000 đồng). Do đó, mức đóng hàng tháng hiện nay thấp nhất là 154.000 đồng, cao nhất là 6.116.000 đồng. Với mức đóng này, nhiều người dân sinh sống ở vùng nông thôn trên địa bàn huyện rất khó khăn trong việc tham gia. Một khó khăn nữa là thời gian đóng BHXH tối thiểu để được hưởng BHXH là 20 năm, khá dài.

Ông Trần Văn Thái, Giám đốc BHXH huyện Tuy Phước, cho biết cho biết: “Để thu hút người lao động tham gia BHXH tự nguyện, BHXH huyện sẽ tiếp tục tập trung triển khai nhiều giải pháp, trong đó công tác tuyên truyền, phổ biến lợi ích khi tham gia BHXH tự nguyện cho người lao động đóng vai trò vô cùng quan trọng. Thời gian tới, ngành BHXH sẽ tiếp tục tập trung phổ biến sâu rộng chính sách BHXH tự nguyện để nhiều người dân hiểu và tham gia. Mở rộng hệ thống mạng lưới đại lý thu BHXH tự nguyện; phấn đấu mỗi xã, thôn đều có nhân viên đại lý thu, hoặc điểm thu BHXH tự nguyện. Hướng dẫn, tập huấn chính sách BHXH tự nguyện đối với nhân viên đại lý thu để phối hợp tuyên truyền, tư vấn đến người dân 

Xuân Vinh  (Đài truyền thanh huyện Tuy Phước)